ΒΙΚΟΓΙΑΤΡΟΙ... ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ; ΔΕΚΑ ΛΕΠΤΑ ΘΑ ΣΑΣ ΠΑΡΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΕΤΕ ... ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΥΣ...ΚΑΙ ΜΗ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΥΣ ...ΓΙΑΤΡΟΥΣ .. ( σαν αυτούς που σήμερα δεν μπορεί να κάνουν ασφαλή διάγνωση και σε στέλνουν από τον ΑΝΝΑ ΣΤΟΝ ΚΑΪΦΑ...( Αξονικές,ακτινογραφίες, εξετάσεις πάνω στις εξετάσεις... για να καταλάβουν από τι πάσχεις...ΚΑΙ ΟΙ ΜΠΑΣΤΑΡΔΟΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ! Μα έχουν πτυχίο! ΟΙ ΣΥΦΟΡΙΑΣΜΕΝΟΙ! ΕΤΣΙ ΚΑΠΩΣ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΜΑΣ ΚΛΑΤΑΡΗΣΑΝ! ΜΕ ΠΤΥΧΙΟ!!!... ΑΘΛΙΩΝ ΙΑΤΡΩΝ! !

Οχι δεν είναι αυτός ο συντάκτης του
αρθρου μας....ΣΥΝΩΝΥΜΙΑ ΑΠΛΗ!

Ο ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ π.ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΞΕΜΠΡΟΣΤΙΑΖΕΙ ΤΙΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΤΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ:

( Και μην βγάλει ΚΙΧ κανένας πουστερλέ ιατράκος! ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΑ ΠΑΝΤΑ! ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΩ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ...και με τον Σταυρό οδηγό μου! 
Φτάνει πια η ιατροφαρμακευτική ...κομπανία- συντεχνία! 
Παρατράβηξε το παραμύθι του εκφοβισμού- τρομοκρατίας του ελληνικού λαού! Ναισκε ρε Άρπαγες; )

Σήμερα, επειδή είναι και Σάββατο θα σας δώσουμε ένα απολαυστικό- χαλαρό  κείμενο, που έχει γράψει ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 
( όχι εκείνον που σας έρχεται στο μυαλό.. κι αυτός ήταν ολίγον τι... γιατρός, περίπου ορθοπεδικός, μια κι έβαλε την Ελλάδα στον γύψο...).

Είναι μια διατριβή, ας πούμε, που καταχωρήθηκε στο site ΥΓΕΙΑ. Είναι ένα κείμενο που αναφέρεται στους ΒΙΚΟΓΙΑΤΡΟΥΣ, είδος άγνωστον την σήμερον ημέρα , αλλά που έλαμψε σε προηγούμενες εποχές. Υπήρξαν διάσημοι επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. ΄Ηπειρώτες φυσικά ..από το γνωστό φαράγγι του ΒΙΚΟΥ, όπου αλίευαν τα βότανα τους προς ...θεραπεία πάσης νόσου και μακακίας!



Θα μάθετε τι σημαίνει το γνωστόν ΚΟΜΠΟΓΙΑΝΝΙΤΗΣ που σέρνουμε και σήμερα στην λαλιά μας... Θα δείτε πως "οι γιατροί" αυτοί ήσαν περιφερόμενοι σε όλα τα Βαλκάνια ...( κι όχι με γραφεία στο Κολωνάκι..)  Θα δείτε ακόμη και διάσημους Αγίους μας να λατρεύονται και ως ...θεραπευτές-ιατροί άνευ πτυχίου... Μη σκανδαλίζεστε! Οι επιστήμες με πτυχία είναι νεότερο φρούτο και μάλιστα σκανδαλώδεις με ρατσιστικές πλέον  διαστάσεις, όπως κάπου αλλού έχουμε σημειώσει. Ρατσιστικές, διότι... αναγνωρίζεται ο ιατρός πτυχιούχος κάποιου Πανεπιστημίου, αλλά περιφρονείται ο ταλαντούχος θεραπευτής άνευ... πτυχίου! Το πιάνετε;
Υποθέτω αντιλαμβάνεστε  τι ακριβώς νογάω.: 

΄Οχι πια άλλες συντεχνίες... πτυχιούχων... Τα χάλια μας και τις ληστρικές επιδρομές ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΤΙΣ απολαμβάνουμε σήμερα εν ημέρες δόξης της κρίσης! ΟΛΗ Η ΔΕΙΝΗ κρίση της χώρας είναι αποκλειστικό προϊόν ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ!

Ειδικά δε τα σαϊνια των πτυχιούχων της ιατρικής... δίνουν ρέστα στην καταλήστευση των Ασφαλιστικών Ταμείων...Γι αυτό και δεν δίνουν, οι πτυχιούχοι, αποδείξεις... για αυτό και ζητάνε , οι ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ...φακελάκι! 

Κάντε ρε τσόγλανοι ΚΩΛΙΑΤΡΟΙ το μώκο! ...

 Για σκεφθείτε το! Και μετά τα λέμε:

  Ο προσπάππους μου ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΧΑΓΙΑΣ, που τον γνώρισα στα μικράτα μου, είχε ένα χάρισμα: να "θεραπεύει" κυρίως ορθοπεδικά προβλήματα  και όχι μόνον! Νομίζω το έχω ξαναγράψει: ΄Εβλεπε ασθενή... και πριν κατέβει από τη βοϊδάμαξα του ...ΈΛΕΓΕ ΤΗ ΔΙΆΓΝΩΣΗ:
--Χριστιανέ μου μη κάνεις το κόπο... Πήγαινε σπιτάκι σου...γράψε την κληρονομιά σου και σε 20-40 μέρες ...τερματίζεις! ΄Η...
--Εσύ κατέβα από το κάρο σου κι έλα να σε δω από κοντά μέσα! Τον εξέταζε και μετά του έλεγε κάθετα:
--Αντε πήγαινε σπιτάκι σου, πάρε αυτά τα ματζούνια και σε μια βδομάδα θα είσαι περδίκι! ΚΙ ΕΤΣΙ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕ και στο ένα και στο άλλο!

Δεν ξέρω αν γι αυτές τις υπηρεσίες του λάμβανε κάποια αντιμίσθια, αμοιβές... Υποπτεύομαι πως όχι... Διότι κατ΄όνομα και θέση ήταν ΚΕΧΑΓΙΑΣ, δηλαδή άρχοντας! Για αυτό και ήταν  τόσον βίαιος, κάθετος προς τους χωριάτες νοσούντες!

Ποιός ξέρει όμως ...μπορεί τις υπηρεσίες του ο παππου- Βασίλης, να αμείβονταν σε είδος , με αυγά, κατσίκια, τυροκομικά... Έτσι τότε γινόντουσαν οι ανθρώπινες συναλλαγές ΜΕ ΕΙΔΟΣ!

΄Ετσι ακριβώς γινότανε, πάντα κατά τις αφηγήσεις της εγκρίτου κι εγκύρου μητρός μου!
Προς επιβεβαίωση δε αναφέρω πως, λόγω της φήμης που έχαιρε ο παππούς μου,  στον τότε μικρόκοσμο της Ελλαδίτσας μας, που ανήκε ακόμη -τότε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία... εκλήθη από το Μόνο -τότε μεγάλο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε προβλήματα ορθοπεδικά... Εκλήθη από επιστήμονες, πτυχιούχους γιατρούς να βοηθήσει το έργο τους! Ο δικός μου παππούς! Ο ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ!

 Και πήγε! -Δεν ξέρω τι έκανε... Η αφήγηση της μητρός μου είναι ελλειπής στο κεφάλαιο αυτό και διότι εγώ ως πιτσιρικάς δεν είχα τη δυνατότητα να τις κάνω ερωτήσεις...σε βάθος!  
Η μικρή αυτή αναφορά θέλει να καταδείξει ένα: Άριστοι οι πτυχιούχοι, μην το παίζουν όμως και συντεχνία!..Διότι δίπλα τους καραδοκούν οι ταλαντούχοι- άπτυχοι- που όμως και όντως δίνουν λύσεις... κατά περίπτωση του ταλάντου τους. Είναι λόγιον να μην τους εξωβελίζουμε... Χάνουμε!

Δεν προσδοκώ ασφαλώς οι συντεχνίες να σωφρονιστούν... ( ειδικά τώρα με την επέλαση των κερδοσκόπων φαρμακοβιομηχανιών  που σκυλεύουν πάνω στην υγεία του λαουτζίκου! Συνενοηθήκαμε; 

 ΚΑΛΗ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΤΥΧΙΟ, αλλά κάλλιστον το τάλαντον...που είναι ΘΕΙΑ ΔΩΡΕΑ!  Δείτε ομως τους Βικογιατρούς, ειλικρινά θα το φχαρισθείτε, εφόσον βέβαια έχετε αφθονη διούρηση ..μάθησης: 

Ευσεβάστως ο
ΠΑΤΗΡ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

ΟΙ ΒΙΚΟΓΙΑΤΡΟΙ

Μάιος 21, 2014 19:10 | Υγεία

Γεωργίου Παπαδόπουλου

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας βρισκόταν ακόμη κάτω από κράτος των προλήψεων. Οι επιστήμονες γιατροί ήταν λίγοι και η πλειονότητα του λαού βρισκόταν στα χέρια εμπειρικών γιατρών διαφόρων εθνοτήτων, όπως Έλληνες, Τούρκοι, Αλβανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Εβραίοι και μοναχοί. Πολλοί εμπειρικοί γιατροί ήταν Ηπειρώτες, κάτι το οποίο αποδίδεται κυρίως στην γειτνίαση του τόπου με την Ιταλία και τα Επτάνησα, όπου η άσκηση της εμπειρικής ιατρικής ήταν σε ικανοποιητικά επίπεδα. Από την άλλη μεριά η οικονομική ευμάρεια των Ηπειρωτών της εποχής εκείνης απαιτούσε περισσότερες ιατρικές υπηρεσίες, ενώ η χαράδρα του Βίκου στο Ζαγόρι αποτελούσε μία ανεξάντλητη πηγή τεράστιας ποικιλίας φαρμακευτικών βοτάνων, ο αριθμός των οποίων υπολογίζεται σε περισσότερα από 200. Με την πάροδο του χρόνου οι πρακτικοί γιατροί του Ζαγορίου έφτασαν να αποτελούν ένα είδος αδελφότητας με τα μυστικά του επαγγέλματος να διαδίδονται προφορικά από γενιά σε γενιά, ενώ μερικές φορές κατέφευγαν και σε χειρόγραφους κώδικες, όπως αυτός του Αλεξάνδρου Κ. Οικονόμου (1810), που βρίσκεται στα αρχεία του κράτους. Έγιναν ιδιαίτερα γνωστοί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Οι Βικογιατροί, όπως ονομάζονταν, με ορμητήριο το Ζαγόρι τον 17ο έως τον 19ο αιώνα εξάσκησαν το επάγγελμα σ' ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενώ πολλοί εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και έφτασαν σε υψηλά αξιώματα της τουρκικής διοίκησης. Θεωρούνταν απόγονοι των αρχαίων Ασκληπιάδων, καθώς ο Μαχάων, γιος του Ασκληπιού γεννήθηκε στην Πίνδο. Οι Βικογιατροί θεράπευαν τους αρρώστους με ρίζες (κόμπους) και στην πρακτική αυτή οφείλουν άλλωστε και το όνομά τους, Κομπογιαννίτες = κόμπος + έγιανα. Mια άλλη ερμηνεία αποδίδει το όνομα στην αποθήκευση και μεταφορά των βοτάνων στο κομπόδεμά τους. Κατά άλλους η λέξη «κομπογιαννίτες», προέρχεται από το κομπόνω (= απατώ) και Γιαννίτης (= Ιωαννίτης.
Οι Βικογιατροί συναγωνίζονταν τους σπουδαιότερους Έλληνες και Ευρωπαίους περιοδεύοντες γιατρούς, όπως τους περιγράφει ο Pouqueville στη δεύτερη περιηγητική του εξόρμηση (1806-1816) στα Ζαγοροχώρια.

Εικόνα: Ο Ιατρός Pouqueville, πρόξενος της Γαλλίας στον Αλή Πασά. Κάνει αφορά στους «γιατρών» αυτών μας άφησε και ο Pouqueville, ιατρός πρόξενος της Γαλλίας στον Αλή Πασά.

Διακρίνονταν στους Εξοχότατους, οι οποίοι ήταν ικανότεροι, πάντοτε σίγουροι και χορηγούσαν πάντα ασφαλή φάρμακα, και στους Παρακατιανούς, που επιδίδονταν σε εξορκισμούς και χορηγούσαν αγιασμένα άνθη (επιταφίου, Αγίων Τόπων κ.λ.π). Ο Πουκεβίλ αναφέρει επίσης ότι στα μπροστά στους αρρώστους μιλούσαν τη δική τους ιδιαίτερη γλώσσα, τα γνωστά κομπογιαννίτικα, που τους προσέδιδαν επισημότητα και κύρος. Περιφέρονταν σ' ολόκληρη τη Βαλκανική χερσόνησο και συχνά ακόμη πιο μακριά χρησιμοποιώντας πρακτικά φάρμακα και αλοιφές. Σύστηναν φλεβοτομίες με νυστέρι (ξυράφι) και επανατοποθετούσαν τα πεσμένα έντερα στη θέση τους, ενώ τον σάκο της κήλης τον φούσκωναν και τον κρεμούσαν σε καλάμι ως απόδειξη της τέχνης τους. Αφαιρούσαν επίσης λίθους από τον ουρητήρα με μοναδικό εργαλείο το ξυράφι, ενώ για αντισηψία περιορίζονταν στη χρήση βρασμένου νερού με ρακί. Επίσης αντιμετώπιζαν τον καταρράκτη με καταβύθιση του φακού ύστερα από δακτυλική κρούση καθώς και με πίεση στο εξωτερικό μέρος της ίριδας με ειδική βελόνα. Ο ασθενής αποκτούσε αμέσως την όρασή του, όμως με τον καιρό ο πλαγιασμένος κρυσταλλοειδής φακός άρχιζε να του μειώνει το οπτικό πεδίο, εμποδίζοντας έτσι την όραση.
Τα εργαλεία τους ήταν ένα σιδερένιο ραβδάκι, που χρησιμοποιούταν ως καθετήρας, μια πένσα με ράμφος κοράκου για την εξαγωγή των αποσχίδων από τα ανοιχτά κατάγματα των οστών, μία άλλη δακτυλιωτή πένσα και μερικά ξουράφια αντί για νυστέρια. Διέπρεπαν κυρίως στην εγχείρηση της βουβωνοκήλης.
Ο Ιωάννης Βηλαράς (1771-1823), Ιατροφιλόσοφος, και ποιητής, ένας από τους πρώτους ποιητές της νεοελληνικής ιστορίας που θεμελίωσε τις βάσεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας γράφει για τους Βικογιατρούς

Τα παχιά κορμιά aχαμναίνει
Τα αχαμνά σου τα παχαίνει
Δίνει μάτια των στραβών
Τους κοντούς κι αυτούς ψηλώνει
Βάνει γλώσσα των βουβών
Όθεν όλους τους γιατρεύει πάσα νόσο θεραπεύει
Και με χάρη χωριστή....

Την πομπώδη εμφάνισή των εμπειρικών γιατρών καθώς και την έλλειψη γνώσεων σε μερικούς σατιρίζει ο Αλέξανδρος Σούτσος (1803-1868), Φαναριώτης ρομαντικός πεζογράφος, σατιρικός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, στον Άσωτο ως εξής:
Δεν είμαι εγώ Ζαγοριανός να περιπατώ στον δρόμο
Με αλοιφές, μ' εμπλάστρια, με βότανα στον ώμο
Και με δοντάγραν, συριγγών και νυστεριών χαρχάλι,
Με το σαμουροχάλπακο να τρέχω στο κεφάλι,
Νa σκούζω από το κουτσό και ψόφιο μου μουλάρι:
Καλός γιατρός, πουλώ ζω
Ποιός θέλει, ποιος θα πάρει

Από δύο χειρόγραφα Βικογιατρών που δημοσιεύτηκαν διαπιστώνονται πολλές ομοιότητες με ιατρικά δοκίμια που εκδόθηκαν στην Ελληνική το 18ο και 19ο αιώνα.
• Για την αντιμετώπιση του πόνου, όπως σε περίπτωση δήγματος από φίδι χορηγούνταν 3 δράμια αφιόνι (όπιο) το οποίο εφαρμοζόταν τοπικά με 3 δράμια νισατήρι και 3 κεφάλια σκόρδα με ξινόγαλο ή γιαούρτι.
• Για την δυσπεψία χορηγούνταν από του στόματος βρασμένη ρίγανη με κρασί να πιει και διορθώνεται...».
• Για την αντιμετώπιση του βήχα χορηγούσαν από του στόματος βρασμένο πήγανον (ruta graveolens, σε χρόνιο βήχα μαρανθόσπορο βρασμένο με κρασί, και πράσα ψημένα.
• Για όποιον κοιμάται βαριά και δεν ξυπνάει, τοποθετούσαν στο μαξιλάρι σπόρο από πήγανο .
• Σε περίπτωση ρινορραγίας εμφύσηση με καλάμι σκόνης από κέρατο βοδιού.
• Για την αντιμετώπιση της λιποθυμίας χορηγούνταν στον ασθενή από το στόμα ξηρός βασιλικός σε νερό ή σε άσπρο κρασί.

Οι εμπειρικοί γιατροί, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι «βικογιατροί», δεν είχαν καμία σχέση με τους αγύρτες και τους τσαρλατάνους. Πρόκειται για κληρονόμους κατά κανόνα μιας μακράς τέχνης.
Ο περιηγητής Zallony αναφέρει ότι όταν ο εμπειρικός γιατρός εξέταζε έναν ασθενή, έπαιρνε σοβαρό ύφος, του παράγγελνε να βγάλει έξω τη γλώσσα του για να τη δουν, ψηλαφούσε το σφυγμό του, αφού έστρεφε το πρόσωπό του προς τους οικείους του, ενώ ο ίδιος στύλωνε το βλέμμα του προς το ταβάνι. Μετά από κάποιες ακαταλαβίστικες λέξεις, που πρόφερε, έλεγε τη διάγνωσή του. Όμως αυτή ήταν πάντοτε δυσάρεστη, γιατί μ' αυτό τον τρόπο αποκτούσε υπόληψη και διατηρούσε το κύρος του. Το επόμενο βήμα ήταν η φλεβοτομή. Σε περίπτωση που η γλώσσα του αρρώστου ήταν κιτρινωπή, έδινε καθαρτικό, ενώ αν η κοιλιά του ήταν μετεωρισμένη, έδινε "καθάρσιο". Έπειτα έδινε οδηγίες στις γυναίκες του σπιτιού, πως ο άρρωστος θα παίρνει τα φάρμακά του, αφού τα έβγαζε όλα επάνω στο τραπέζι και τα ζύγιζε σε μια ζυγαριά, που κουβαλούσε μαζί του, με ασημένια σταθμά. Μετά από λίγες μέρες, εφ' όσον ο άρρωστος εξακολουθούσε να ζει, επέστρεφε και έφερνε μαζί του σκόνες και βάμματα που χρωμάτιζαν και αρωμάτιζαν το νερό.
Πληροφορίες για τους Εμπειρικούς γιατρούς και τους Ζαγορίσιους κομπογιαννίτες έχουμε και από τα θεατρικά έργα της εποχής, όπως η Κωμωδία των Ψευτογιατρών" που γράφτηκε το 1745 από τον Σαβόγια Σουρμελή. Σύμφωνα με το έργο, τέσσερις εμπειρικοί γιατροί από την Ήπειρο φθάνουν στη Ζάκυνθο, διστακτικοί γιατί γνωρίζουν ότι εκεί εξασκούν την ιατρική επιστήμονες με σπουδές στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Αποφασίζουν να μείνουν αποκλείοντας την πιθανότητα μετάβασης στην αφιλόξενη Κέρκυρα, ή το νησί των πονηρών, την Κεφαλονιά, και καλούν τους κατοίκους κοντά τους εκθέτοντας την τέχνη τους, δηλαδή αυτοδιαφημιζόμενοι. Παίρνουν προκαταβολή απ' όλους είτε σε νομίσματα, είτε σε κοσμήματα. Οι πελάτες τους, αντιπροσωπευτικοί τύποι της τότε κοινωνίας, υποφέρουν από τις πιο συνηθισμένες αρρώστιες της εποχής. Σ' αυτή την κοινωνία, όλες σχεδόν οι ηρωίδες του έργου έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις. Εκτός από την αποκατάσταση της κήλης και τη θεραπεία της φυματίωσης, υπόσχονται αντιμετώπιση ορθοπεδικών, δερματολογικών και ψυχολογικών παθήσεων. Ασχολούνται ακόμη με τη στειρότητα των γυναικών, την αποκατάσταση της χαμένης παρθενιάς των κοριτσιών, ένα ζήτημα με κοινωνικές διαστάσεις, ισχυρίζονται ακόμη ότι θεραπεύουν τα αφροδίσια, που έχουν πολλά θύματα.
Στο έργο κάθε ήρωας αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας. Έχουμε τον φυματικό με τις αιμοπτύσεις, αυτόν που πάσχει από κήλη, τον κιτρινιάρη, τον τυφλό, τον ραχιτικό, το ζευγάρι με την προχωρημένη σύφιλη.
Εξηγούν στον κάθε άρρωστο τη θεραπευτική μέθοδο που θα ακολουθήσουν.
Τον άρρωστο με την κήλη τον δένουν και του συνιστούν υπομονή για την ταλαιπωρία και τους πόνους, κάνουν τομή, αφαιρούν τον κηλικό σάκο, καυτηριάζουν την πληγή, βάζουν επιθέματα από βάλσαμα επουλωτικά.
Στο "χλεμπονιάρη", δηλαδή αυτόν που έχει καχεξία, συνιστούν περιορισμένο αλλά εκλεκτό φαγητό, αποφυγή αλμυρών, αποχή από το νερό και τη σεξουαλική επαφή. Συστήνουν και γενικά θεραπευτικά μέσα (υποκλυσμό, έμπλαστρα, καθαρτικά). Τα θύματα της σύφιλης, της "μαλαφράντζας" βεβαιώνουν ότι θα αποκατασταθούν πλήρως με τη χρήση υδράργυρου, φυτικές ουσίες και καθαρτικά. Στο φυματικό, το "χτικιασμένο" προτείνουν συνδυασμό φαρμάκων, αφεψημάτων, βαμμάτων. Στο καμπούρη, "το σγόμπο", περιγράφουν ένα είδος νάρθηκα και "αχνίσματα" με λίπος φώκιας επί 40 ημέρες. Κύριο θεραπευτικό τους μέσο αποτελούν τα βότανα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Επτανήσιοι επηρεάζονταν από τη θεραπευτική που προσέφεραν οι Ζαγορίσιοι γιατροί, εναντίον των οποίων είχαν θεσπιστεί πολύ αυστηρές διατάξεις. Με νόμους των ετών 1643, 1692, 1760, 1768 κ.α. καταδιώκονταν όσοι ήταν εμπειρικοί γιατροί
Σχετικά με τις αφαιμάξεις (φλεβοτομία) που αναφέραμε, αυτές θεωρούνταν απαραίτητες για όλα τα σοβαρά νοσήματα και ήταν κοινές θεραπευτικές μέθοδοι στους επιστήμονες και τους εμπειρικούς γιατρούς. Η αφαίμαξη εκτός από θεραπευτικούς εφαρμοζόταν και για προληπτικούς σκοπούς την άνοιξη, τότε που "ανθίζει το αίμα".
Ο ιτροφιλόσοφος Πύρρος ο Θετταλός γράφει χαρακτηριστικά για τις υπερβολικές αφαιμάξεις που γινόταν την εποχή εκείνη ότι "όσα αίματα ελληνικά έχυσαν αυτοί οι ιατροί, δεν τα έχυσαν όλοι οι Άραβες του Ιμπραϊμη, και όσους ανθρώπους έστειλαν εις τον άλλον κόσμον, ούτε όλος ο πόλεμος έπεμψε τόσους" . Άλλες θεραπείες που εφάρμοζαν, γνωστές από την αρχαιότητα ήταν οι βεντούζες, οι βδέλλες, τα έμπλαστρα, τα τσιρότα, τα καταπλάσματα, τα εκδόρια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα Επτάνησα μια άλλη θεραπευτική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ήταν οι επωδές. Οι επωδές σαν θεραπευτική μέθοδος είναι πανάρχαια και ασκείται από τους μάγους ή από εμπειρικούς θεραπευτές. Οι επωδές αποτελούν μια ανθρώπινη αποκάλυψη για την ψυχική αντιμετώπιση της νόσου. Είναι κάτι ενδιάμεσο μεταξύ μαγικής και θεουργικής ιατρικής. Σ' αυτές ανήκουν και τα ξόρκια. Οι επωδές χρησιμοποιούνταν σε συνδυασμό με τις φυσικές ιατρικές μεθόδους, όπως έκανε ο Ασκληπιός. Η ιστορία της μαγείας και η σύνδεσή της με τη θεραπευτική είναι πανάρχαιη. Άλλοτε είχαν σκοπό διαγνωστικό, άλλοτε προγνωστικό, άλλοτε αποτελούσαν μέσα προστασίας από κάθε κακό (αρρώστειες, πνεύματα). Στις επωδές έχουμε επίκληση θείων δυνάμεων, αναφορές στην ασθένεια που θέλουμε να θεραπεύσουμε η λόγια παρηγοριάς προς τον πάσχοντα.
Ουσιαστικά δεν υπάρχει πάθημα, που να μην έχει το αντίστοιχο ξόρκι του".
Στις περισσότερες επωδές επιδιώκεται μόνο η απομάκρυνση της αρρώστιας, πράγμα που δείχνει την αντίληψη του λαού για την αρρώστια, ότι δηλαδή αυτή δεν καταστρέφεται και η ζωή διατηρείται. "δέξου γης τον πόνο της και δος της την υγειά της". Μέσω αυτών διατηρείται η παράδοση, αφού είναι γνωστές από τον Όμηρο και τους Βυζαντινούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο της τουρκοκρατίας, τις αρρώστιες τις περιέβαλαν με δεισιδαιμονίες. Η επιληψία ή ο σεληνιασμός περιβάλλεται από ιερό φόβο. Η βασκανία θεωρείται σοβαρή αιτία αρρώστιας. Σκελίδες σκόρδου και φυλακτά είναι τα μαγικά αντικείμενα που θα διώξουν το "κακό μάτι" ή αντί γι' αυτά οι γυναίκες φτύνουν στον κόρφο τους".
Τα φυλακτά είχαν ακόμη ιαματική και προφυλακτική δύναμη. Η δεισιδαιμονική και μαγική πίστη μαζί με την επίσημη θρησκεία ήταν πολλές φορές μία διέξοδος που ανακούφιζε ψυχολογικά και έδινε ελπίδα μέσα από κάποιες ενέργειες που οδηγούσαν σε πιθανή απομάκρυνση του κακού.
Για να απομακρύνει τις βαριές αρρώστιες ο λαός κάνει λιτανείες ή τάματα στους Αγίους. Κάποιοι Άγιοι θεωρούνται ιατροί ενός ειδικού νοσήματος.
Ο Άγιος Σπυρίδων θεωρούνταν ο ιατρός των αυτιών και των "σπυριών" των μικρών παιδιών. Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρούνταν ο ιατρός της λοιμικής ή σκορδούλας και των νόσων των ζώων. Ο Άγιος Παντελεήμων είναι γιατρός των αρρώστων αλλά και των μικρών παιδιών. Γιατροί Άγιοι είναι ο Άγιος Τρύφωνας και οι Άγιοι Ανάργυροι "οι πρώτοι γιατροί του κόσμου", "γιατροί για όλες τις αρρώστιες που δεν αμείβονται". Η παρουσία της Παναγίας στη λαϊκή θεραπευτική είναι πολύ συχνή και η τελευταία ελπίδα του αρρώστου. Ακόμη το διάβασμα του ιερέα πίστευαν ότι προσέφεραν μεγάλη βοήθεια στον άρρωστο.