«Ορεστιάδα: Διαδρομές στο Χρόνο»
Το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας και Πολιτισμού της Ορεστιάδος με θέμα· «Ορεστιάδα: Διαδρομές στο χρόνο» διοργανώνεται, από 16ης εως 18ης Οκτωβρίου ε.ε., από τη Σχολή Επιστημών Γεωπονίας και Δασοπονίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που εδρεύει στην Ορεστιάδα, με συνδιοργανωτή το Δήμο Ορεστιάδος.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός αφού τέλεσε τον Αγιασμό κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου και χαιρέτησε με θερμά λόγια τους συμμετέχοντας. Η προσφώνηση του Σεβασμιωτάτου παρατίθεται παρακάτω.
«Με ιδιαίτερη χαρά και βαθειά ικανοποίηση ανταποκρινόμενος στην ευγενή και φιλόφρονα πρόσκλησή σας παρίσταμαι στην έναρξη του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ιστορίας και Πολιτισμού της Ορεστιάδος, που διοργανώνει η Σχολή Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με συνδιοργανωτή τον Δήμο Ορεστιάδας και με θέμα· «Ορεστιάδα: Διαδρομές στο χρόνο».
Η ευρύτερη περιοχή της σύγχρονης Ορεστιάδας βρίσκεται σ’ ένα σταυροδρόμι ηπείρων, πολιτισμών, λαών και θρησκειών. Η διαχρονική ιστορία και ο θαυμαστός πολιτισμός της απετέλεσαν πολλάκις αντικείμενο ερεύνης και μελέτης. Η τοπική μας Εκκλησία με διάφορες πρωτοβουλίες της, με Ημερίδες και εκδόσεις, ιδιαιτέρως της ετήσιας Επετηρίδος της με τίτλο «ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ» θεωρεί αναγκαία και επιβεβλημένη την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, μιας και αυτή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πίστης των προγόνων μας αλλά και των σύγχρονων κατοίκων της περιοχής. Γι’ αυτό κατά καιρούς προβάλλονται από την τοπική μας Εκκλησία θέματα θρακολογικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος παρέχουσα με αυτό τον τρόπο την δυνατότητα στους φιλίστορες να παρουσιάσουν τις διατριβές τους αναδεικνύοντας παράλληλα την εκκλησιαστική ιστορία, τον πολιτισμό, τα μνημεία και τους αγώνες των προγόνων μας για να διατηρήσουν ανόθευτη την πίστη και την παράδοση του Γένους.
Αν ένα έθνος επιθυμεί πραγματικά να ζήσει και να συνεχίσει την ιστορική του πορεία οφείλει η μνήμη του να έχει την δύναμη να εκμηδενίσει τους μηχανισμούς της λήθης. Διότι οι λέξεις «αλήθεια» και «λήθη» έχουν την ετυμολογική του ρίζα κοινή. Η α-λήθεια είναι η έλλειψη της λήθης. Και όσο ένα έθνος γνωρίζει και έχει συνείδηση της αλήθειας της ιστορίας του, του πολιτισμού και της ταυτότητας του, τόσο πιο αισιόδοξα μπορεί και δικαιούται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος. Γι αυτό ως τοπική Εκκλησία, που διακονεί στον ακριτικό Έβρο, που συμπορεύεται και συναγωνίζεται με το Γένος να ενώσει τις δυνάμεις της με αυτό για να διαφυλαχθεί στο κάστρο της μνήμης του, απαραχάρακτη και χωρίς πλαστογραφήσεις, η ιστορία του, ώστε επιτέλους να νιώσει δικαιωμένος ο θρακικός Ελληνισμός.
Η όμορφη αυτή πόλη που βρισκόμεθα γεννήθηκε την επαύριον της μεγάλης καταστροφής του 1922 και της εξόδου των Θρακών από τη γενέθλια γη της Παλαιάς Ορεστιάδας, της Αδριανούπολης, του Κάραγατς και των άλλων ιστορικών πόλεων και χωρίων της Ανατολικής Θράκης, που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με τη Συνθήκη της Λωζάνης για να σωθεί η Ελλάδα. Γι’ αυτό και το έμβλημα της πόλης αυτής είναι η Ιφιγένεια, η ηρωίδα που θυσιάσθηκε για να αποπλεύσουν τα πλοία των Ελλήνων προς την Τροία.
Η πόλη αυτή ανδρώθηκε και μεγάλωσε με το αίμα και με τον ιδρώτα των προσφύγων της ιστορικής μας πατρίδας, της Ανατολικής Θράκης, που άφησαν τις εστίες τους, τούς τάφους των προγόνων τους και με τις μνήμες νωπές εγκαταστάθηκαν εδώ. Θυσιάσθηκαν για να συνεχίσει να ακτινοβολεί μέχρι σήμερα ο Φάρος της Ορθοδοξίας στο Φανάρι. Γιατί ένας από τούς όρους που τέθηκαν από την γείτονα στην Συνθήκη της Λωζάννης ήταν η απομάκρυνση του Οικουμενικού Πατριαρχείου από την Κωνσταντινούπολη. Έτσι 900 περίπου οικογένειες από την Αδριανούπολη και το Κάραγατς αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν και έφυγαν για να συνεχίζουν να ζήσουν εδώ, όπως συμβαίνει πάντοτε μετά τις αποφάσεις των ισχυρών της γης, που εξυπηρετώντας τα συμφέροντά τους αγνοούν την βούληση των λαών και τις ειρηνικές ανάγκες των ανθρώπων.
Συμπληρώθηκαν πριν λίγους μήνες ενενήντα δύο χρόνια από την 12η Αυγούστου 1923, όταν έγιναν τα εγκαίνια της νέας πόλης που ονομάστηκε Νέα Ορεστιάδα για να θυμίζει την Παλαιά Ορεστιάδα, για να υπάρχει ή συνέχεια με την πατρίδα που εγκαταλείφθηκε τόσο άδοξα και τόσο άδικα.
Όμως παρά τις δυσκολίες, τα εμπόδια και τις δοκιμασίες, η θλίψη δεν μπόρεσε να νικήσει τη χαρά της δημιουργίας, της αισιοδοξίας και της ελπίδας. Όπως ακριβώς γράφει ένας σύγχρονος άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ο επίσκοπος Αχρίδος, «αισιόδοξος είναι ο άνθρωπος που εργάζεται έχοντας πίστη και ελπίδα». Και έχοντας πίστη και ελπίδα στο Θεό, έχοντας τα Άγια των Αγίων που έφεραν μαζί τους από την πατρίδα, οι πρόγονοί μας κατόρθωσαν και έφτιαξαν εκκλησίες και σχολειά, δημιούργησαν μία νέα πατρίδα ατενίζοντας την παλιά.
Μέσα στο μεγάλο διωγμό και την απόγνωση, ηυμοίρησε ο λαός αυτός τις δύσκολες εκείνες μέρες να έχει ηγέτη πνευματικό μία εξαιρετικής σημασίας εκκλησιαστική και εθνική προσωπικότητα· το Μητροπολίτη Πολύκαρπο Βαρβάκη, ο οποίος αφού λειτούργησε στις 12 Οκτωβρίου 1922 για τελευταία φορά στον Μητροπολιτικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Αδριανούπολη, σαν άλλος Μωυσής οδήγησε τον λαό του στο Κάραγατς και από εκεί το επόμενο έτος, για δεύτερη φορά πρόσφυγες, στη Νέα Ορεστιάδα.
Έδωσε γη στους ξεριζωμένους Αδριανουπολίτες, Καραγατσιανούς και λοιπούς Ανατολικοθρακιώτες, για να ριζώσουν και ρίζωσαν γερά. Ήταν εκείνος που έκανε τον αγιασμό και που στη συνέχεια έθεσε το θεμέλιο λίθο της νέας πόλης. Ήταν αυτός που έκανε την πρώτη βάπτιση του πρώτου παιδιού που γεννήθηκε στη Νέα Ορεστιάδα, δίνοντάς του το όνομα Ορέστης. Για να υπάρχει συνέχεια της νέας πόλης με την παλιά. Ήταν εκείνος που διεποίμανε την προσωρινή Μητρόπολη Νέας Ορεστιάδος, που ιδρύθηκε, προνοίᾳ του Οικουμενικού θρόνου, για την τακτοποίηση των εμπερίστατων Αρχιερέων, από το 1924 έως το 1931, ως Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως και Νέας Ορεστιάδος, μιας και ένα μέρος της άλλοτε επαρχίας Αδριανουπόλεως περιλαμβανόταν στα όρια της νεοϊδρυθείσης τότε Μητροπόλεως Νέας Ορεστιάδος. Η Νέα Ορεστιάδα γίνεται η πνευματική συνέχεια της Αδριανουπόλεως, που από τον 4ο αιώνα διαδραματίζει στην ιστορική πορεία του Βυζαντίου ένα ξεχωριστό ρόλο. Αναμφίβολα αυτή η πορεία σφραγίζεται στις 18 Απριλίου του 1821 με τη θυσία του Μαρτυρικού Πατριάρχη Κυρίλλου του ΣΤ’, που απαγχονίζεται και που στη συνέχεια η σωρός του ρίχνεται στα κρύα νερά της Μαρίτσας για να την εκβράσουν στο Πύθιο.
Η καταγωγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπων, που κατοικούν σήμερα στην πόλη αυτή, κατάγεται από τα άγια χώματα της Ανατολικής Θράκης και της Ανατολικής Ρωμυλίας. Εδώ στην Ορεστιάδα η Ρωμιοσύνη των αλησμόνητων πατρίδων ρίζωσε, επιβίωσε και άντεξε, χάρις στην ψυχή και το φρόνημα τού Ρωμηού. Και όχι μόνο άντεξε, αλλά μεγαλουργεί και προσφέρει. Λαμπρό παράδειγμα και άξιο παντός επαίνου το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, που διαφυλάσσει ζωντανή τη μνήμη της προσφυγιάς, η Βιβλιοθήκη του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως, στην οποία διασώζεται ένα μεγάλο μέρος από την πνευματική της κληρονομιά και σειρά πολιτιστικών και μορφωτικών συλλόγων στην πόλη και τα χωριά μας, που διατηρούν τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων μας.
Επιτρέψτε μου να κλείσω την προσφώνησή μου αυτή με ένα κείμενο της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, στο οποίο αναφέρονται μεταξύ των άλλων τα εξής: «Αυτό που χαρακτηρίζει και το χθες και το σήμερα, και το τότε και το τώρα, είναι η εμμονή μας εις τα πάτρια, είναι η ευλάβειά μας για το ότι ανήκουμε στην πονεμένη Ρωμιοσύνη…… μίλησα για την μεγαλοσύνη της Ρωμιοσύνης και πράγματι αυτή έχει το δικό της μεγαλείο, τη δική της αρχοντιά και τη δική της αξιοπρέπεια, όσο και αν πόνεσε, όσο ολίγοι, στο πέρασμα του χρόνου. Πετροβοληθήκαμε, αλλά όταν μας πετροβολούν εμείς τί κάναμε; Μαζεύουμε τις πέτρες όχι για να πετροβολήσουμε κι εμείς αλλά για να κτίσουμε πολιτισμό. Παρ’ όλα αυτά δεν γογγύσαμε, δεν μισήσαμε, δεν πετροβολήσαμε. Επαναλαμβάνω, κτίσαμε και κτίζουμε πολιτισμό… Όσα μνημεία απέμειναν, είναι ικανά για να μαρτυρήσουν το μέγεθος και το ύψος του πολιτισμού, τον οποίον εδημιούργησε το Γένος μας και εδώ και παντού όπου ερρίζωσε, διότι η Ρωμιοσύνη είναι ένα μέγεθος οικουμενικό. Η φλόγα της Ρωμιοσύνης δεν πρόκειται να σβήσει. Η πονεμένη ρωμιοσύνη θα επιβιώσει και θα αντέξει».
Θερμά συγχαρητήρια στον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής Καθηγητή Ευ. Μανωλά και στα μέλη της, στους εισηγητές, στο Δήμο Ορεστιάδος και όλους τους παράγοντες που με κόπο και μόχθο συνέβαλαν στη διοργάνωση του παρόντος Συνεδρίου. Καλή επιτυχία. Ο Θεός μαζί σας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου