Αρχαία οικία με θησαυρούς 2.500 ετών στη Ροδόπη

Μια εντυπωσιακή οικία των κλασικών χρόνων (5ος-4ος αι. π.Χ.) με πλήθος κινητά ευρήματα, ανάμεσά τους πολυάριθμα χάλκινα και αργυρά νομίσματα, πήλινα ακροκέραμα, υφαντικά βάρη και ειδώλια, κοσμήματα αλλά και σημαντική ποσότητα κεραμικής και αμφορέων, έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στη χερσόνησο της Μολυβωτής στη Ροδόπη – που πολλοί την ταυτίζουν με την αρχαία Στρύμη.

Στην ίδια ανασκαφή αποκαλύφθηκε πλήθος κινητών ευρημάτων σε ένα από τα δύο πηγάδια που εντοπίστηκαν και καθαρίστηκαν στον εξωτερικό χώρο της οικίας. Κάτω από το επίπεδο θεμελίωσης εντοπίστηκε κεραμική του β' μισού του 6ου αι. π.Χ., ενώ η οικία εγκαταλείφθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. ή στις αρχές του 3ου αι. π.Χ.

Τα οικοδομικά της κατάλοιπα επαναχρησιμοποιήθηκαν, μετά τις απαραίτητες μετασκευές, από τα μέσα του 4ου έως τα μέσα του 5ου αι. μ.Χ. Η τελευταία φάση χρήσης του χώρου τοποθετείται χρονολογικά από το β' μισό του 5ου έως τα μέσα του 6ου αι. μ.Χ., όταν επάνω στα προγενέστερα οικοδομήματα κτίστηκε μια κυκλική κατασκευή διαμέτρου 6 μέτρων.

 Την ανασκαφή διενήργησαν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης και η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, μέσω του Πανεπιστημίου του Πρίνστον. Από ελληνικής πλευράς την ευθύνη είχαν οι αρχαιολόγοι Δέσποινα Τερζοπούλου από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και Μαρίνα Τασακλάκη από την ΕΦΑ Ροδόπης, ενώ από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον ο καθηγητής Νάθαν Αρινγκτον.

Η ανασκαφή έχει ολοκληρωθεί και οι αρχαιολόγοι μελετούν το υλικό για να προχωρήσουν στη δημοσίευσή του – περίπου σε τρία χρόνια. Όπως είπαν στο «Έθνος» τα μέλη της ανασκαφικής ομάδας, «τα ερείπια του τειχισμένου οικισμού των όψιμων αρχαϊκών και κλασικών χρόνων που έχουν εντοπιστεί εδώ και δεκαετίες ταυτίζουν τον οικισμό με την αρχαία Στρύμη, μια αποικία που ίδρυσαν οι Θάσιοι στη θρακική ακτή τον 7ο αι. π.Χ.».

 Επισημαίνουν ωστόσο ότι «η ταύτιση αυτή δεν έχει γίνει αποδεκτή από όλους τους ερευνητές, καθώς δεν έχει επιβεβαιωθεί από την εύρεση κάποιας επιγραφής». Τα πρώτα ευρήματα από την περιοχή της Μολυβωτής ήρθαν στο φως στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου Βούλγαροι στρατιωτικοί άνοιξαν χαρακώματα σε ολόκληρη την παραλιακή ζώνη της Θράκης. Τη δεκαετία του 1950 ο καθηγητής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Γεώργιος Μπακαλάκης, έκανε την πρώτη συστηματική περισυλλογή αρχαιοτήτων και την πρώτη ανασκαφή στην περιοχή και ταύτισε την πόλη με τη Στρύμη.

Οι αλλεπάλληλες χρήσεις του χώρου κατέστρεψαν σε μεγάλο βαθμό την οικία των κλασικών χρόνων, με αποτέλεσμα η ανασκαφική ομάδα να μην είναι σε θέση να προσδιορίσει με επάρκεια την εσωτερική διαρρύθμιση ή τις χρήσεις για τις οποίες προοριζόταν το κάθε δωμάτιο.

«Μάρτυρες» τα κεραμικά

«Μολονότι δεν είμαστε σε ακόμη σε θέση να υποστηρίξουμε με ασφάλεια ότι ανασκάπτουμε την αρχαία Στρύμη, γνωρίζουμε σήμερα πολύ περισσότερα για τον πολεοδομικό ιστό της πόλης και τη χρονολογία ίδρυσης και εγκατάλειψης της. Η συχνή παρουσία ερυθρόμορφης αττικής κεραμικής του 5ου αι. π.Χ., τα θραύσματα μελαμβαφούς και αβαφούς κεραμικής του 4ου αι. π.Χ. καθώς και τα πολυάριθμα τμήματα εμπορικών αμφορέων από τη Θάσο και άλλα κέντρα του βόρειου Αιγαίου – τη Μένδη, τη Λέσβο και τη Χίο – μας βοήθησαν να αποκαταστήσουμε το πλέγμα των εμπορικών σχέσεων της ελληνικής αυτής αποικίας στα παράλια της Θράκης. Το γεγονός ότι η πλειονότητα των νομισμάτων του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. προέρχονται από το νομισματοκοπείο της Μαρώνειας, διαφωτίζει τη στενή σχέση των δύο πόλεων, η οποία αναφέρεται και στις αρχαίες πηγές», λένε οι αρχαιολόγοι Δ. Τερζοπούλου και Μ. Τασακλάκη.

Ο οικισμός που ανασκάπτεται περιβάλλεται από τείχος στη βόρεια και τη δυτική του πλευρά. Η έκταση εντός των τειχών είναι περίπου 470 στρέμματα, όμως ένα μέρος της πόλης προς τα ανατολικά έχει σήμερα χαθεί λόγω της θάλασσας. Έχουν αποκαλυφθεί τμήματα οικιών και δρόμων, όχι όμως δημόσια οικοδομήματα. Εντοπίστηκαν, επίσης, ένα μικρό τμήμα από το υδραγωγείο της πόλης και τα δύο λιμάνια της, ενώ τα νεκροταφεία εκτείνονται βόρεια και δυτικά των τειχών.

Ρεπορτάζ: Μαρία Ριτζαλέου

Πηγή: Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ