ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΜΑΣ... Η ΘΑΜΕΝΗ ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ!

ΤΟ ΑΛΛΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ... ΠΡΟ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ... 300 ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΥΠΗΡΧΑΝ ΣΤΟ ΠΑΠΙΚΙΟ ΟΡΟΣ (ΡΟΔΟΠΗ)...επι Βυζαντίου!

Αναζητώντας βυζαντινούς ναούς της μοναστικής πολιτείας του Παπικίου

Κανένας δεν γνώριζε το σημείο, αυτοδιοικητικοί, κυνηγοί, ορειβάτες, κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής που ρωτήθηκαν δεν το έχουν επισκεφθεί ποτέ αν και αναφέρεται σε όλους τους ταξιδιωτικούς οδηγούς Η μοναδική ομορφιά του βουνού σε καθηλώνει με τα χρώματα της φύσης και τ΄ουρανού, την γαλήνια ατμόσφαιρα  αλλά ουδείς προέβλεψε να τοποθετηθούν πινακίδες με σήμανση  που να σε οδηγούν στην ανασκαφή του Νίκου Ζήκου

Έχουν γραφεί τόσα για την μοναστική πολιτεία του Παπικίου όρους προγενέστερη από αυτή του Αγίου Όρους με τα 300 περίπου μοναστήρια, σκήτες και στέκια αναχωριτών,  που αναφέρεται σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς σαν ένα σημαντικότατο σημείο της Ροδόπης που αξίζει κάποιος να δει στο πέρασμά του. Όμως αν κάποιος το αποφασίσει είναι σίγουρο ότι θα χαθεί στους ορεινούς χωματόδρομους, στα δάση με τα πεύκα και τις κουμαριές δίχως να καταφέρει να προσεγγίσει τα σημεία των ανασκαφών και των ευρημάτων με τα υπολείμματα των εντυπωσιακών μοναστηριών.  Σε περιπέτεια θα είχε εξελιχθεί η πρόθεσή μας να βρεθούμε στο Παπίκιο χθες αν μετά από επικοινωνίες με ειδικούς και μη, με ορειβάτες, κυνηγούς, ανθρώπους της Λέσχης 4Χ4, με κτηνοτρόφους, με αυτοδιοικητικούς και όσους τέλος πάντων θα μπορούσαν να ξέρουν την περιοχή ή επιβαλλόταν εκ της θέσης τους να την γνωρίζουν βρεθήκαμε στο κενό διανύοντας διαδρομές μέσα στην φύση χωρίς όμως να βρίσκουμε τα μνημεία… Καλός μας άγγελος τελικά ο πρόεδρος του εξωραϊστικού πολιτιστικού συλλόγου Παπικίου Σωτήρης Πουπουζής, ο μοναδικός μόνιμος κάτοικος Κερασιάς στον οποίο προστρέξαμε που ανέλαβε αυτό ρόλο να μας υποδείξει το σημείο που ήταν με κλειστό αλλά επαλήθευσε με την ομορφιά του τα όσα γράφονται. Για να το βρει κανείς θα πρέπει νάναι μάντης αφού όχι μόνο δεν υπάρχει πινακίδα η κάποια σήμανση, αλλά και το μικρό μονοπάτι που οδηγεί εκεί, καλύπτεται από την βλάστηση και δεν είναι θεατό όσο και να έχει κάποιος εξασκημένο βλέμμα…. Αν θέλουμε να αναπτύξουμε τον θρησκευτικό τουρισμό θα πρέπει άμεσα με μέριμνα του δήμου Ιάσμου, της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, 15ης της εφορίας βυζαντινών αρχαιοτήτων να υπάρξει καταγραφή της διαδρομής, τοποθέτηση πινακίδων επεξηγηματικού χαρακτήρα και ανάδειξη του μνημείου τόσο στο Ληνό όσο και πίσω από το μοναστήρι του Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη, αλλά και στην οριογραμμή του Παπικίου όπου απαιτείται ανάβαση για όσους θα ήθελαν να προσεγγίσουν. Διαφορετικά ένα τέτοιο μνημείο αντιμετωπίζεται με αδιαφορία που γεννά ερωτηματικά. Ποιοι δεν θέλουν και γιατί την ανάδειξη του Παπικίου όρους και της μοναστικής πολιτείας του;   ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ Όπως υποστηρίζει ο ερευνητής του χώρου αρχαιολόγος Νίκος Ζήκος που τώρα απολαμβάνει τη σύνταξή του,  με γάλος αριθμός βυζαντινών ναών και άλλων κτισμάτων, εντοπισμένων βόρεια των οικισμών Πολυάνθου, Ληνού, Μίσχου, Ασώματου και Θάμνας στους πρόβουνους της Ροδόπης, επιβεβαιώνει την ορθότητα της ταύτισης της περιοχής με το Παπίκιον των βυζαντινών πηγών. «Οι γραπτές βυζαντινές πηγές για το Παπίκιον ενισχύονται και από τα αρχαιολογικά δεδομένα. Συγκεκριμένα αποκαλύφθηκαν με ανασκαφικές έρευνες, από το 1982 και μετά, τα ερείπια τριών θολοσκέπαστων ναών, σε σχήμα ελευθέρου σταυρού με συνεπτυγμένες τις κεραίες, 11ου-12ου αι., βυζαντινός λουτρών και δύο εκτεταμένα μοναστηριακά συγκροτήματα της ίδιας εποχής πλησίον των οικισμών Σώστη και Ληνού. Το δεύτερο μοναστήρι κτίστηκε με την οικονομική συνδρομή της αυτοκράτειρας Μαρίας Βοτανειάτη της οποίας ο τάφος με το χρυσό δακτυλίδι της βρέθηκε βόρεια του καθολικού. Βρέθηκαν επίσης ενδιαφέροντα σπαράγματα από τον τοιχογραφικό διάκοσμο, κεραμική, μολυβδόβουλλα ενώ έχει διασωθεί το μεγαλύτερο τμήμα του πολύχρωμου μαρμαροθετημένου δαπέδου σε συσχετισμό με τα ευρήματα αποδεικνύεται ότι το Παπίκιον Όρος είχε άμεση επικοινωνία με τα γύρω αστικά κέντρα, αλλά και με την ίδια την Κωνσταντινούπολη. Η μεγαλύτερη ακμή του ως μοναστικό κέντρο  είναι κατά τον 11ο-12ο αι. ενώ μετά την εποχή αυτή το μοναστικό κέντρο παρακμάζει και στους μεταβυζαντινούς χρόνους δεν υπάρχει πια. Η μετονομασία του Παπικίου και γενικότερα της Ροδόπης σε Despot Dag (όρος του Θεού) αποτελεί ανάμνηση του μοναχισμού που αναπτύχθηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο». Σταύρος Φανφάνης ( Σ.Σ. Ο Φανφάνης είναι πρωτοπόρος δημοσιογράφος της Θράκης... Στο παρελθόν είχαμε πολλές και γκαρδιακές επαφές μαζί του...)  http://www.xronos.gr/detail.php?ID=90135  ΚΙ ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΣΠΟΥΔΑΣΕΤΕ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, ΠΟΥ ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ-ΦΑΥΛΟ ΓΚΟΥΒΕΡΝΟ ...ΣΑΜΠΟΤΑΡΕΙ ΣΤΑΘΕΡΑ...-  ..εις μέγιστη γελοιοποίηση των τοπικών κλόουν της αθέατης  πολιτικής-κωλοσφουγκάριοι ειναι- ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΡΕΠΟΡΤΑΖ Η Θράκη γη αγίων - ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΝΑΞΙΟΠΟΙΗΤΗ( γενικώς)..μα και  Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΙΚΙΟΥ Συμπτωματικα πάλι από το ΧΡΟΝΟ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΙΟΥ εκδότη-δημοσιογράφου ΦΑΝΦΑΝΗ: Ρεπορτάζ Μελαχροινή Μαρτίδου   Πότε θα γίνει πόλος θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού, με καραβάνια προσκυνητών που θα επισκέπτονται τα εξαιρετικά μοναστήρια, τα μετόχια αλλά και τα παλιά ιστορικά τεμένη της σε Κομοτηνή, Διδυμότειχο, Ξάνθη; (Σ.Σ. Καλή μας φίλη γιατί κάνεις τέτοιες αφελείς ερωτήσεις;) Δράστες σε κακουργημετικό επίπεδο είναι δύο: α) Οι ντόπιοι ...συνοικιακοί πολιτικοί παράγοντες και β) το ανεγκέφαλο κράτος των Αθηνών!... Μην ψάχνεσαι!.. Και το α) και το β) έχουν θλιβερά κονέξια με τα κομματικά λαμόγια των Αθηνών... προκειμένου ...δα να γίνουν και περσόνες σε τοπικό επίπεδο!..Τέτοια τα χαζά του Αθηναϊκου Κέντρου... Αλλά χαζότεροι οι εν Θράκη πολιτευόμενοι!   Δεν μπορεί σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος να οργανώνονται εκδρομές προσκυνήματα σε ναούς, μοναστήρια, σκηνώματα αγίων, να αναπτύσσεται ένα δημοφιλές είδος τουρισμού, ο θρησκευτικός τουρισμός και κανείς να μην έρχεται στην Θράκη όπου υπάρχουν προβεβλημένα ιστορικά μοναστήρια κι άλλα αξιοθέατα. Το ζήτημα αυτό θα πρέπει να το δουν σε σωστή μελετημένη και στοχευμένη βάση οι μητροπόλεις οι οποίες οφείλουν να αναδείξουν την σπάνια κιβωτό των άγνωστων αλλά ιστορικών μαρτυριών Αγίων που πέρασαν μόνασαν .   Στην Κομοτηνή δεν μπορούμε να δείξουμε και πολλά γιατί ναι μεν υπάρχουν μοναστήρια όπως ο Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης στο Παπίκιο όρος όπου και η μεγαλύτερη και προγενέστερη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους αλλά παραμένει κλειστό ή ανοίγει επιλεκτικά ελλείψει μοναχών.  Μία μοναχή φιλοξενείται στην μονή Εισοδίων της Θεοτόκου στην Πάνδροσο, μία άλλη μοναχή στην μονή Αγίου Χριστοφόρου, καμία στην ιστορική μονή κι εκκλησία των Κασσιτερών, κανένας στην μονή Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος με αποτέλεσμα να μην είναι επισκέψιμα αυτά τα σημεία. Δικαιολογημένα η κοσμοσυρροή υπάρχει στο μετόχι της μονής Βατοπαιδίου στον Άγιο Νικόλαο και την Παναγία την Παντάνασσα στο Πόρτο Λάγος όπου οι μοναχοί παράγουν έργο διατηρούν φοιτητικά κέντρα νεότητας, επικοινωνούν με ανθρώπους που υποφέρουν και αναπτύσσουν μια μεγάλη δράση με πνευματικό και ανθρωπιστικό έργο.  Μοναστήρια με ιστορία που μπορούν όμως να φιλοξενήσουν επισκέπτες να τα θαυμάσουν, έχει η Ξάνθη όπως την Παναγία την Αρχαγγελιώτισα, την Παναγία Καλαμού. Η Αλεξανδρούπολη και όλος ο Έβρος έχουν μεγάλα μοναστήρια την μονή Παναγίας Κοσμοσώτειρας στις Φέρρες, την μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Μάκρης, μονή Δαδιάς, το Μεταβυζαντινό ναό Παλαιοχωρίου Νίψας - Δήμου Τραϊανούπολης κ.α.  Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να κάνουμε στην μονή την μονή Παναγιάς Πορταϊτισσας Κορνοφωλιάς, όπου η τοπική παράδοση τη θέλει να έχει ιστορία τεσσάρων περίπου αιώνων.  Εκείνο που μας είναι άγνωστο είναι ότι στις αρχές του 18ου αιώνα δόθηκε ανεπίσημα ως μετόχι στην Ιερά Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Κατά το έτος 1747, με τη συγκατάθεση των κατοίκων της Κορνοφωλιάς και με ενέργειες του Μητροπολίτη Διδυμοτείχου Αυξεντίου (Μάϊος 1744 - Ιούλιος 1757) και του ηγούμενου της Μονής, Ιερομονάχου Αυξεντίου, επισημοποιήθηκε και επικυρώθηκε η κυριότητα της Μονής Ιβήρων, με Πατριαρχικό σιγίλιο (απόφαση) της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, επί Πατριαρχίας Παϊσίου Β'. Μετά την παραχώρησή της στη Μονή Ιβήρων, οι πατέρες της κυριάρχου Μονής έφεραν στο Μετόχι τους την εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας, αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας της Πορταϊτισσας που βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων, η οποία αποδείχτηκε εξ ίσου θαυματουργή με την πρωτότυπη και με το δεξί πόδι του αγίου Χαραλάμπους. Με τα δύο αυτά ιερά κειμήλια και κατ' ακολουθία με τη Μονή, συνδέθηκε στενά ο Ελληνισμός του Καζά (Νομαρχίας) της Αδριανουπόλεως. Οι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής περιέβαλαν με μεγάλη αγάπη, ευλάβεια και σεβασμό τη Μονή και τα δύο πολυτιμότερα ιερά κειμήλιά της. Εδώ προσέτρεχαν σε κάθε δύσκολη στιγμή της "σκλαβωμένης" ζωής τους για να ζητήσουν κατά πρώτον τη χάρη και τη βοήθεια της Παναγίας και του αγίου Χαραλάμπους και κατά δεύτερον τις συμβουλές και την ενεργό συμπαράσταση των πνευματικών της Μονής.  Μια στάση των επισκεπτών θα άξιζε και στην μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Μάκρης - Παναγία του Έβρου που ιδρύθηκε το 1980 και λειτουργεί από το 1983. Εκεί υπάρχει μια γυναικεία μοναστική αδελφότητα που με την εργασία των μελών της, έχει δημιουργήσει μια αληθινή κυψέλη πνευματικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Στο κέντρο της αυλής, είναι το καθολικό, εκκλησία βυζαντινού ρυθμού, καταζωγράφιστη εσωτερικά, με σκηνές από τη ζωή του Θεανθρώπου, έργα του ζωγράφου Ζλατάνη. Η μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου. Το καθολικό και η μεγάλη αυλή, περιβάλλονταν από τα κτίρια του ξενώνα. Στις δραστηριότητες της μονής περιλαμβάνονται η αγιογραφία, η ιεροραπτική, η κεντητική, η κηροπλαστική, η κηπουρική κ.ά. Υπάρχουν και τεμένη όπως το Γενή τζαμί Κομοτηνής του 1640, το τέμενος της Κεσσάνης, του Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, κρήνη και χώροι λατρείας στη ορεινή Ροδόπη, ο τεκές της Ρούσας που θα είχαν ενδιαφέρον για τον επισκέπτη της Θράκης.  http://www.xronos.gr/detail.php?ID=59262