ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ...

Ιησούς Χριστός: Ελληνισμός-Χριστιανισμος

Διαβάστε σήμερα τι υποστηρίζει ο (μακαριστός σήμερα) Μητροπολίτης Μεθόδιος Φούγιας για το Ελληνικό Υπόβαθρο του Χριστιανισμού!.. Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Μ.Βρετανίας και…υπηρέτησε στη Δεσποτογέννα Ενορία Χολαργού Π. Φανερωμένης!

ΤΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΦΟΥΓΙΑΣ
Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο του άλλοτε Μητροπολίτη Πισιδίας Μεθοδίου Φούγια* με τίτλον: Το Ελληνικό Υπόβαθρο του Χριστιανισμού22 , θα διαπιστώση ότι ο Ελληνισμός όχι μόνον υπήρξε μια προθεωρία του Χριστιανισμού, αλλά πως ήταν ο αδιαμφισβήτητος πρόδρομος της Ελεύσεως του Ιησού Χριστού και ένας διαπρύσιος κήρυξ της προπαρασκευής του κόσμου για τον Ερχομόν του Μεσσία και την διάδοσιν της διδασκαλίας Του. Και όχι μόνον…
Αν θέλετε, το κεφάλαιο αυτό είναι και μία απάντησις εις άλλους ημετέρους και ξένους, που παραβλέπουν την προσφοράν του Ελληνικού πνεύματος εις την διαμόρφωσιν του χριστιανικού ανθρωπισμού και ακόμη προς εκείνους που θεωρούν αυτήν την προσφοράν χαμένην, αφού όπως ισχυρίζεται ο ως άνω Μητροπολίτης,
αρνούνται την μεγάλην συνεισφοράν του χριστιανικού ιδεώδους εις τον εξελισσόμενον πολιτισμόν της ανθρωπότητος. Καθώς γίνονται οπαδοί του αγνωστικισμού, χωρίς να ομολογούν και χωρίς να το αισθάνoνται, και ακόμη χωρίς να το επιδιώκουν εις την ζωήν τους, αρνούνται μίαν πραγματικότητα, που συμβαίνει μέσα εις την Πρόνοιαν του Θεού και μέσα εις τα χαρίσματα και την αποστολήν με τα οποία επροίκισε η Θεία Πρόνοια τον Ελληνισμόν.
Με τον όρον «Ελληνισμός» αν μη τι άλλο, εννοούμεν μία ατελεύτητον περίοδον του ανθρώπου, η οποία έχει μεν σταθμόν την ελληνικήν αυτοκρατορίαν του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Ομιλούμε για ένα ολόκληρο και κοσμοϊστορικό γίγνεσθαι, που δεν περιλαμβάνει μόνο τους Έλληνες, αλλά εκείνο που οι Έλληνες εδημιούργησαν: τους πνευματικούς πνεύμονες αυτού του κόσμο! Αυτό, δηλαδή που εννοούσαν και οι ίδιοι οι Ρωμαίοι!
Όπως γράφει και ο π. Μεθόδιος Φούγιας: «Το ενοποιούν στοιχείο της ελληνικής πνευματικότητος στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία το κληρονόμησε ο χριστιανισμός, ο οποίος συνέβαλε στην ενοποίηση του κόσμου. Γι’ αυτό οι σημερινοί Έλληνες δεν είναι κληρονόμοι της Βυζαντινής Ορθοδοξίας μόνον, αλλά όλου του Ελληνοχριστιανικού κόσμου με όλες τις προεκτάσεις του». 23
Χωρίς αμφιβολίαν, η χριστιανική πίστις και η διδασκαλία της πρακτικής ζωής του χριστιανικού κόσμου έχει ένα προηγούμενο, το οποίο προήλθε από τους Έλληνες. Και αυτό είναι η έλλογος θεολογία! Μία πραγματικότης που δεν υπάρχει δυνατότης να αλλάξη, ακόμη και αν την δεχθώμεν ή την απορρίψωμεν ως δεδομένο, για να δικαιωθή ο Werner Jaeger, όταν έλεγε ότι «η ελληνική αυτή μεγαλοφυϊα θα διαρκέση πιθανόν όσο θα ζη ο ανθρώπινος πολιτισμός».
Το έργο του Μητροπολίτη μας είναι συγκλονιστικό. Και δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ομιλεί για την προπαρασκευήν του κόσμου για την υποταγήν του Χριστιανισμού. Προχωρεί εις τον προχριστιανικόν Ελληνισμό και τον Μέγα Αλέξανδρο, την συνειδητοποίησιν της παγκοσμιότητος του Ελληνισμού, την Ελληνική Παιδείαν ως σύνδεσμον φυλών και λαών, τον ρόλων που διαδραμάτισε ο Απόστολος Παύλος εις σχέσιν με τον ελληνικόν κλασσικισμόν, τον Χριστιανισμόν και τον Πλατωνισμόν εις την Αλεξάνδρειαν Σχολήν, την Αντιοχειανήν Σχολήν και την Σχολήν της Γάζας.
Εις την συνέχειαν ο π. Μεθόδιος Φούγιας ομιλεί για τον Ελληνισμόν και την εμφάνισιν του Χριστιανισμού, την ελληνικήν γλώσσαν εις την διακονίαν της Εκκλησίας, την αναγνώρισιν της συμβολής του Ελληνικού Πολιτισμού εις την διαμόρφωσιν της χριστιανικής θεολογίας, τον ελληνικόν χαρακτήρα της αρχαίας Εκκλησίας, το θέμα του Νεοπλατωνισμού και Χριστιανισμού, τους Έλληνες και Λατίνους Πατέρες και Εκκλησιαστικούς συγγραφείς εις σχέσιν με τον Ελληνισμόν, τον Θωμάν τον Ακινάτην (γενικά) την Summa Theologia και την Ελληνικήν φιλοσοφίαν, τον Ελληνικόν Πολιτισμόν και τον Χριστιανισμόν, τον Προτεσταντισμόν και τον Ελληνισμόν, την Ελληνικήν Εκκλησίαν και την Ενωμένην Ευρώπη, κλείνοντας με την σημερινή πορείαν της Ελληνικής (ελλαδικής, αν θέλετε) Εκκλησίας.
Θα ήταν δε παράλειψις του γράφοντος να αγνοούσε τον Επίλογον του ως άνω συγγραφέως και τα παραρτήματά του, που έχουν σχέσιν α) με τον Ελληνισμόν, Ιουδαϊσμόν και Μωαμεθανισμόν και β) με την αρχαίαν χριστιανικήν υμνογραφίαν και τον Ελληνισμό. Πάντα ταύτα με πλούσιαν εικονογράφησιν, που αφήνει έμπλεον θαυμασμού τον αναγνώστην.
Απ’ όλα τ’ ανωτέρω θα αλιεύσωμεν ορισμένα στοιχεία που αφορούν το κεφάλαιο: «Ο Ελληνισμός και η εμφάνισις του Χριστιανισμού» μέσα εις το οποίο μπορεί κανείς να αντλήση ένα πλήθος επιχειρημάτων που ενισχύουν την άποψιν, ότι το πνευματικό υπόβαθρο του Χριστιανισμού δεν ήταν παρά ο Ελληνισμός:
«Χωρίς αμφιβολία δεν υπάρχει κείμενο σχετικό με την εμφάνισιν και την εν συνεχεία πρόοδον του Χριστιανισμού, το οποίο να μην αναφέρεται είτε στην κατάστασιν του Ελληνισμού επί της εποχής εκείνης είτε στην συμπόρευσιν αυτών, επειδή ο Ελληνισμός υπήρξε αποφασιστικός παράγων στην ανάπτυξιν της Χριστιανικής Γραμματολογίας και στην διαμόρφωσιν της Θεολογίας», αναφέρει ο π. Μεθόδιος Φούγιας, θυμίζοντάς μας τις άπειρες απόπειρες που έγιναν για να μελετηθεί κάθε εκδήλωσις του ελληνικού στοιχείου κατά την εποχήν προ και μετά την ίδρυσιν της Χριστιανικής Εκκλησίας. ΄Αλλως τε όλοι οι υπομνηματιστές των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου επωφελούνται της ευκαιρίας να συνδέσουν την μεγάλην αυτήν ιστορικήν προσωπικότητα με την γενικωτέραν ιστορίαν της εποχής του.
Γράφει λοιπόν ο Μητροπολίτης μας:
«Από τις πληροφορίες που έχουμε δεν φαίνεται πως η ζωή του Κυρίου και οι διδαχές του έχουν σχέσιν προς το Ελληνικό Πνεύμα. Αλλ’ αυτή η άποψις δεν ευσταθεί αν ληφθή υπ’ όψιν πως η Γαλιλαία ήταν πλήρης Ελλήνων, ή όπως γράφει ο Καθηγητής Χρήστου24 δυνατόν να μην ήσαν τόσο πυκνές οι ελληνικές πόλεις στην Γαλιλαία, αλλά το πλήθος των Ελλήνων και των εξελληνισμένων κατοίκων ήταν σ’ αυτήν τόσο πολύ, ώστε ώθησε τους Ιουδαίους να της δώσουν το περιφρονητικό όνομα «Γαλιλαία των Εθνών» των ειδωλολατρών» (Ματθ. 4,15).
Κατά την γνώμην μου, χώρα των Ελλήνων…»25
Ο Leipoldt, Γερμανός Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας εις το Πανεπιστήμιο του Κιέλου, κάνοντας μίαν αναφοράν των σχέσεων Ιησού και Ελληνισμού, καταλήγει εις το συμπέρασμα ότι ο Ιουδαϊσμός της εποχής του Ιησού είχε επηρεασθή από τον αρχικόν Ιουδαϊσμόν. Πλην, όμως ο Χριστός με την ανύψωσιν της αγάπης προς τον πλησίον του εις ύψιστο αληθινό αξίωμα, απέρριψε κάθε ιουδαϊκό έθιμο το οποίο ήρχετο εις αντίθεσιν προς αυτήν, καθ΄ ον χρόνον ευρίσκετο πλησιέστερον προς την ελληνικήν σκέψιν, ιδιαιτέρως την Στωϊκήν. Απέρριπτε τους λόγους της Παλαιάς Διαθήκης που ευρίσκονταν εις αντίθεσιν με την ανωτέρω αντίληψιν της ζωής και έτσι συνέπλεε με τον Ελληνισμό! 26
Ας αναφέρωμεν, ότι εις υποσημείωσίν του ο Μητροπολίτης Μεθόδιος Φούγιας γράφει, ότι είναι γεγονός πως ο Χριστιανισμός ήταν ιουδαϊκής προελεύσεως, αλλά οι Ιουδαίοι επί της εποχής του Αποστόλου Παύλου τόσο εις την Παλαιστίνην, όσο και εις την Διασποράν, είχαν εξελληνισθή και πρέπει να ομολογηθή πως, εις την αρχήν, προς τους εξελληνισμένους Ιουδαίους εστράφησαν οι Απόστολοι και ιδιαιτέρως ο Απόστολος Παύλος. 27
Άλλως τε, η διδασκαλία του Αποστόλου των Εθνών μετά των Χριστιανών του, καθώς και η αλληλογραφία του διεξήγητο εις την ελληνικήν γλώσσαν. «Είναι σημαντικό – σημειώνει ο συγγραφεύς- πως η λέξις μεταστροφή που συνήθως χρησιμοποιούμε προκειμένου να δηλώσουμε την μεταπήδησιν κάποιου από την αθεϊαν στον Χριστιανισμό έχει πλατωνικήν προέλευσιν».
Θα πρέπει να σημειώσωμεν και μία αλήθειαν: Επιβάλλεται να ομολογήσωμεν, ότι εις το θέμα της επιδράσεως της ελληνικής φιλοσοφίας επί της χριστιανικής σκέψεως δεν συμφωνούν όλοι οι μελετητές της Ιστορίας του Ελληνικού Πολιτισμού και της Ιστορίας του Χριστιανισμού. «Είναι γεγονός όμως πως οι Έλληνες επεσήμαναν ρεύμα αποδοχής του Χριστιανισμού, αλλά και απωθήσεώς αυτού» θα γράψη ο π. Μεθόδιος Φούγιας.
Εις το σημείο αυτό, ο Αδόλφος Χάρνακ εις σχετικό βιβλίο του28 γράφει κάτι το εκπληκτικό: «Φυσικά εάν θρησκευτικός ατομικισμός- ο Θεός και η ψυχή- η ψυχή και ο θεός της, εάν αντικειμενικότητα, εάν αυτό – ευθυνότητα για το άτομο, εάν χωρισμός της θρησκευτικότητος από την πολιτική, εάν όλα αυτά είναι ελληνικά, τότε ο Ιησούς επίσης, ίσταται μέσα στη σφαίρα της Ελληνικής Εξελίξεως˙ τότε Αυτός, επίσης ανέπνεε τον καθαρό αέρα της Ελλάδος και έπινε από ελληνική πηγή»!...
Ας δούμε όμως και μίαν άλλην υποσημείωσιν του ως άνω Μητροπολίτη, του πατρός Μεθοδίου Φούγια:: «Αυτή είναι η άποψις του Χάρνακ. Αλλ’ αν ληφθή υπ’ όψιν σοβαρά η δήλωσις αυτή του διασήμου Χάρνακ, τότε σε τι ευθύνονται οι Έλληνες για όσα έπραξαν για την ερμηνείαν και την διάδοσιν του Ευαγγελίου του Χριστού; Δεν είναι ξεχωριστή εντολή, έμμεση και άμεση να αναλάβουν οι Έλληνες το μεγάλο ιεραποστολικό έργο; Το θέμα Χάρνακ- Ορθοδοξία. Έπρεπε κάποιος Έλληνας να είχε ασχοληθεί με το θέμα τούτο και όχι απλώς να επαναλαμβάνεται το ίδιο σενάριο, πως δήθεν ήταν επηρεασμένος ο Χάρνακ από προσωπικές εμπειρίες των παιδικών χρόνων του για να μιλήσει υποτιμητικά για την Ορθόδοξον Εκκλησίαν…»
Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΤΩΝ Ο΄
Μία από τις ενέργειες του Πτολεμαίου Β΄ (285- 246 π.Χ.) του αποκαλούμενου και Φιλαδέλφου, ήταν και η μετάφρασις της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτός, εις τον διακαή πόθον του να προσθέση εις την νεο-ιδρυθείσαν Βιβλιοθήκην της Αλεξανδρείας ένα αντίγραφο του Εβραϊκού Νόμου, απέστειλε τους Αριστέαν και Ανδρέαν, αρχηγούς της σωματοφυλακής του εις τα Ιεροσόλυμα μαζί με δώρα για τον Αρχιερέα Ελεάζαρ (Eleazar), ο οποίος παρέδωσε εις αυτούς ένα γνήσιο αντίγραφο της Πεντατεύχου, καθώς και μίαν ομάδα από 72 πρεσβυτέρους (έξι εκπροσώπους από κάθε φυλήν του Ισραήλ) οι οποίοι είχαν την δυνατότητα να την μεταφράσουν εις την ελληνικήν γλώσσαν.
Οι άνθρωποι, αυτοί κατά την άφιξίν τους εις την Αλεξάνδρειαν, έγιναν δεκτοί με μεγάλην διακριτικότητα από τον Πτολεμαίο Β΄ και κατέλυσαν εις μίαν οικίαν της νήσου Φάρου, όπου εντός 72 ημερών ετελείωσαν την μετάφρασιν της Πεντατεύχου εις την ελληνικήν γλώσσαν. Έκτοτε η μετάφρασις αυτή απεκλήθη «Μετάφρασις των Εβδομήκοντα» (εκ του αριθμού δηλαδή των μεταφραστών) και η ίδια ονομασία απεδόθη εις το ελληνικό κείμενο ολοκλήρου της Παλαιάς Διαθήκης, όταν αυτή ετελείωσε υπό την αιγίδα των Πτολεμαίων.
Χάριν της Ιστορίας σημειώνομεν, ότι η ως άνω έκθεσις αναφέρεται εις μίαν επιστολήν του Αριστέα προς τον αδελφό του Φιλοκράτην, παρά το γεγονός ότι αυτή αμφισβητείται από τους κριτικούς ως νόθος. Λένε ότι αυτή είναι πιθανώς, δημιουργία κάποιου Ιουδαίου από την Αλεξάνδρειαν, λίγο πριν την εποχήν του Χριστού.
Το συμπέρασμα το οποίο συνάγεται είναι ότι η Μετάφρασις των Εβδομήκοντα και δη της Πεντατεύχου έγινε επί της βασιλείας του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρος (321- 282 π.Χ.) και συγκεκριμένως μεταξύ των ετών 298 και 285 π.Χ. για τους Ιουδαίους οι οποίοι είχαν αχθή υπ’ αυτού εις την Αίγυπτον το 320 π.Χ. Αυτή έλαβε την επωνυμίαν «Εβδομήκοντα» ίσως, υπό του συμβουλίου Sanhedrin (εβδομήκοντα) των Ιουδαίων της Αλεξανδρείας.
Η ιστορία, περί της επιστολής του Αριστέα ως συγγραφέως αυτής καθώς και τον εβδομήκοντα μεταφραστών αναφέρεται ως ένα σημείο : 1) από τον Ελληνιστή Ιουδαίον φιλόσοφον Αριστόβουλο (3ος- 2ος αιώνας π.Χ.) εξ Αλεξανδρείας 2) από τον Ιουδαίων φιλόσοφον Φίλωνα (20 π.Χ.- 50 μ.Χ.) εξ Αλεξανδρείας, 3) από τον Ελληνιστήν Ιουδαίον ιστορικόν Ιώσηπον (37 – 100 μ.Χ.), 4) από τον Ιουστίνον (110-165 μ.Χ.) φιλόσοφον και μάρτυρα 5) από τον Ειρηναίον (130- 202 μ.Χ.) 7) από τον Τερτυλλιανόν, (160- 220 μ.Χ.) 8) Από τον Ευσέβιον (260 – 340 μ.Χ.) 9) από τον Ιερώνυμο (346-420 μ.Χ.) και 11) από τον Ιερόν Αυγουστίνον (345- 430 μ.Χ)
Θα πρέπει εδώ να πούμε, ότι οι Ιουδαίοι της Αλεξανδρείας είχαν τύχει ιδιαιτέρας μεταχειρίσεως από τον Πτολεμαίων Β΄ ο οποίος επέτρεψε εις αυτούς όχι μόνον ελευθερία εις την άσκησιν των θρησκευτικών καθηκόντων τους, αλλά πολλές φορές τους έθεσε εις ίσην μοίραν με τους Έλληνες υπηκόους του!
Αντιλαμβάνεσθε τώρα τον ρόλον που διεδραμάτισε η Μετάφρασις των Ο΄ εις την περαιτέρω εξάπλωσιν της χριστιανικής θρησκείας.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
Ο σοφός διδάσκαλος Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, διδάσκοντας εις την Σχολήν «Πλήθων» μεταξύ άλλων έγραφε και τα εξής:
«Κατά τους ερμηνευτές του πνεύματος της Ευρώπης ό,τι αποτελεί και ότι συνθέτει την σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα, τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, είναι το ελληνικό, το ρωμαϊκό και το χριστιανικό πνεύμα. Αυτά τα τρία πνεύματα συνεχωνεύθησαν και αποτέλεσαν την ουσία του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
…Από τα τρία αυτά πνεύματα, τα οποία συνέθεσαν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ο Νίτσε, ο οποίος είναι ο πρώτος που επεσήμανε την ανάγκη να ενωθεί η Ευρώπη – άλλως λέγει την Ευρώπη την περιμένει καταστροφή- ο Νίτσε λέγω, θεωρεί το ελληνικό πνεύμα ως τον κύριο πυρήνα της όλης Ευρώπης. Και ο Νίτσε ήταν ένας άνθρωπος, ο οποίος εγνώρισε βαθύτατα το ελληνικό πνεύμα και όχι μόνο το εγνώρισε, αλλά ως προς το θέμα αυτό δεν άλλαξε ποτέ γνώμη, ενώ για όλα τα άλλα θέματα με τα οποία κατέγινε άλλαξε γνώμη και μάλιστα όχι μόνο μία φορά. Ο φιλόσοφος αυτός λέγει ότι υπήρξε μεγάλη ατυχία για τους ευρωπαϊκούς λαούς το ότι εγνώρισαν τους Έλληνας μέσω των Ρωμαίων. Διότι, λέγει, οι Ρωμαίοι ενόθευσαν το ελληνικό πνεύμα και έτσι το παρέδωσαν στους Ευρωπαίους. Άλλη λέγει θα ήταν η Ευρώπη, αν οι Ευρωπαϊκοί λαοί εγνώριζαν απ’ ευθείας τους Έλληνας.
…Η σημερινή λοιπόν, Ευρώπη, όπως εμφανίζεται κινείται και δρα, δεν είναι νοητή δίχως της ελληνικές πηγές, δίχως την τέχνη, την επιστήμη και δίχως το πνεύμα της θρησκείας, δίχως το πνεύμα του Χριστιανισμού… Γι’ αυτό λέγω ότι ο Χριστιανισμός είναι επίσης ελληνικός από την καταγωγή του.
…Δεν είναι υπερβολή, η ιστορία επιβάλλει να το πούμε, ότι ο κόσμος και συγκεκριμένως ο κόσμος της Ευρώπης από τότε που άρχισε να σχηματίζεται, από την στιγμή δηλαδή εκείνη ακριβώς της διαμορφώσεώς του, κατάγεται από την Ελλάδα. Πέραν όμως από την Ευρώπη δεν είναι υπερβολή να ισχυρισθή κανείς ότι σήμερα γίνεται- και αυτό είναι πεποίθησίς μου- ένας απόλυτος εξελληνισμός της ανθρωπότητας. Ο ένας είναι πολιτικός, το πολιτικό ιδεώδες της ελευθερίας και ο άλλος η ελληνική φιλοσοφία, η οποία εξελληνίζει».
Αυτά και μόνον ίσως να έκαναν τον αείμνηστον πλέον Διονύση Γ. Χιώνη να γράψη εις το έργο του: «Από τον Ορφέα ως τον Χριστό – οι Αρχαιοέλληνες Θεοδημιουργοί»30 όλα όσα συνέβησαν από τότε που η Ελληνίδα Γη, μάνα όλης της οικουμένης και η Ελληνική Γλώσσα απετέλεσαν το προζύμι για την δημιουργίαν της ωραιοτέρας πνευματικής τροφής των αιώνων, του άρτου του Ελληνισμού:
«Χαίρετε: Πρώτος κι από όλους
οι αρχαίοι και οι πρώτοι, Ορφέα,
Όμηρε, Ησίοδε, Πυθαγόρα, Σωκράτη,
και οι στοχαστές οι άλλοι».
Έτσι θα γράψει και ο μεγάλος εθνικός μας ποιητής ο δημιουργός του "Δωδεκάλογου του Γύφτου" και της "Φλογέρας του Βασιλιά", Κωστής Παλαμάς, μέσα στα υπέροχα και υψίστης πνευματικής εμβελείας μνημειώδη
ποιητικά του έργα, όπου υπερτονίζει το ελληνικό στοιχείο σε κάθε αναλαμπή του παγκοσμίου πολιτισμού και, ασφαλώς, ως προδρόμου του Χριστιανισμού!..
* Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πισιδίας κυρός Μεθόδιος. (+ 06-07-2006). (Οικουμενικό Πατριαρχείο).
Ο κατά κόσμον Ιωάννης Φούγιας γεννήθηκε στα Καλύβια Φενεού Κορίνθου στις 14 Σεπτεμβρίου 1925. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1952. Διάκονος χειροτονήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1947 από τον Επίσκοπο Ταλαντίου Βασίλειο και Πρεσβύτερος στις 15 Δεκεμβρίου 1950 από τον Μητροπολίτη π. Νευροκοπίου Γεώργιο στο Μετόχιο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αθήνα. Διετέλεσε Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από το 1954 μέχρι το 1956 και Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Αξώμης από το 1958 μέχρι το 1960. Από το 1960 μέχρι το 1966 υπηρέτησε ως Εφημέριος στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Στις 29 Νοεμβρίου 1968 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Αξώμης από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Νικόλαο τον ΣΤ΄. Στις 9 Οκτωβρίου 1979 πέρασε στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας. Στις 16 Απριλίου 1988 τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Στις 12 Μαρτίου 1991 εξελέγη Μητροπολίτης Πισιδίας. Εκοιμήθη στις 6 Ιουλίου 2006.http://www.sakketosaggelos.gr ηράσθη καλιμαφχι