ΕΝΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΤΗΝ ΚΟΝΙΤΣΑ ΜΕ 1300 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΟΑ

ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΜΑΣ

IΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΟΛΥΒΔΟΣΚΕΠΑΣΤΟΥ
KONIΤΣΑΣ…
Πολυτάραχη η ζωή της μέσα στους αιώνες..Έφθασε να αρπάζονται πολύτιμοι πάπυροι και μεμβράνες από Κώδικες..για να τα κάνουν τσαρούχια.. και παπούτσια οι πέριξ χωριάτες!

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ Παρὰ τὴν ἀρχαιότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς καὶ τὴν μεγάλη δράση της, τὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα προέρχονται ἀπὸ ἔγγραφα, κώδικες, χρυσόβουλλα (ἔγγραφα αὐτοκρατόρων ποὺ ἐσφραγίζοντο μὲ χρυσῆ σφραγίδα) εἶναι ἐλάχιστα. Αὐτὸ δικαιολογεῖται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἱερὰ Μονὴ ὑπέστη πάρα πολλὲς λεηλασίες καὶ καταστροφές.

Στὴν ἐξαφάνιση τῶν παλαιῶν κωδίκων, οἱ ὁποῖοι ἦταν γραμμένοι σὲ μεμβράνες, συνετέλεσε πολὺ καὶ ἡ ἀμάθεια ἀρκετῶν χριστιανῶν. Οἱ γέροντες τῶν 80-90 ἐτῶν, ἀρκετοί άπό τους ὁποίους ζοῦν ἀκόμη, διηγοῦνται, ὅτι κατὰ τὶς μαρτυρίες τῶν γονέων τους, φύλλα μεμβράνης ἀπὸ κώδικες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τὰ ἔπαιρναν πολλοὶ καὶ τὰ ἔκαμαν ὑποδήματα.

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ κατέχει δίπτυχο τοῦ ἔτους 1788. Εἶναι γραμμένο ἀπὸ τὸν ἱερέα Νικόλαο «ἐφημερεύοντος τοῦδε τοῦ καιροῦ». Ἡ ἀρχὴ τοῦ διπτύχου μὲ τὴν δική του σύνταξη και ὀρθογραφία ἔχει ὡς ἐξῆς:
«Ὁ παρόν Κόνδικας ὑπάρχει τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Βασιλικῆς Μονῆς τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου Μολυβδοσκεπάστης εἰς Πωγωνιανήν τυπομένος εἰς τόν παρόντα παρόντα χρόνον τοῦ ἔτους 1788.
Εὐρισκόμενος ἡγούμενος Κύρ Ἰωάσαφ μοναχός τοῦ εἰρnμένου ἔτους καί ἐξερευνόμενος πάντα τά ἱερά σκέβn τοῦ μοναστηριοῦ νά εύρεθῆ κόνδικας προγεγραμένος ἀπό τούς παλαιούς διά νά φανερώvn τούς κτίτωρας καί πάντας τούς ἀφnερωθέντας πράγμα ἤ χρυσίον, ἧτοι ἄλλο έδυνήθησαν ὁ κάθε εἷς διά νά ἔχουν τό μνnμόσυvον παντοτ(ει)νόν καί δέν εὐρέθnκεv...».

Τὸ 1788 λοιπόν, σύμφωνα μὲ τὴν μαρτυρία τοῦ Ἱερέως Νικολάου, δὲν εὑρέθηκαν ἔγγραφα σχετικὰ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Μονῆς.
Ἐπιγραφή τοῦ Καθολικοῦ
Ἐπειδή δὲν εὑρέθηκαν ἱστορικά ἔγγραφα, ὁ ἴδιος ὁ Ἱερεύς ἀντιγράφει εἰς τὰ δίπτυχα τὴν ἐπιγραφή τοῦ Καθολικοῦ, ἡ ὁποία καὶ σήμερα σώζεται πάνω ἀπό τήν πόρτα πού ὁδηγεῖ ἀπό τόν κυρίως Ναό εἰς τήν Λιτή. Ἡ ἐπιγραφή πού ἐγράφῃ τό 1522, εἶναι ἕνα σύντομο ἱστορικό τῆς Ἱεράς Μονῆς. Ἔχει δέ ὡς ἐξῆς:
«ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΟΝ ΚΑI ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΘΗ Ο ΘΕΙΟΣ k ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΥΝΗΣ ΥΜΩΝ ΘΚΟΥ (ΘΕΟΤΟΚΟΥ) ΔIΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ k ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΕΥ - ΣΕΒΕΣΤΑΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΟΣ ΚΑI ΑΥΔΙΜΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΠΩΓΩΝΑΤΟΥ ΜΕΤΑ ΔΕ ΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΟΥ Ε...ΟΘΗ ΠΑΝΤΕΛΟΣ. ΚΑI ΑΝΕΚΕΝIΣΑΝ Α ΥΤΟ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ Ο ΚΟ- ΜΝΗΝΟΣ k ΜΕΓΑΣ ΔΟΥΚΑΣ Ο ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΚΑI ΠΑΛΙΝ ΗΛΘΕΝ ΕIΣ ΕΣΧΑΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜΩΝ. ΚΑI ΑΝΕΚΑIΝIΣΕΝ ΚΑI ΕΖΩΓΡΑΦΥΣΑΝ ΑΥΤΩΝ ΟΙ ΤΙΜΙΟΤΑΤΟΙ ΜΠΩΓΩΝΙΑΝΙΤΑΙ ΕΝ ΕΤΕI Ζλ’ ΜΗΝI ΔΕΚΕΜΡΙΩ ΩΡΑ Ο ΘC (ΘΕΟΣ) ΤΙΝΟΣ ΕΣΤIΝ Ο ΚΟΠΟΣ».

Ἡ ἀνωτέρω ἐπιγραφὴ εἶναι τὸ σπουδαιότερο γραπτό, σχετικὸ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.
Τὸ περιεχόμενο τῆς ἐπιγραφῆς δέν εἶναι αὐθαίρετο. Ἐκφράζει τὴν ἱστορική ἀλήθεια γιὰ τὴν ἵδρυση καὶ ἀνακαίνιση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς. Κάτω ἀπό τὴν παροῦσα ἐπιγραφή διακρίνεται ἄλλη ἐπίγραφή, στὸ περιεχόμενο τῆς ὁποίας βασίσθηκαν καὶ ἔγραψαν τήν ὑπάρχουσα ἐπιγραφή.
Κτίτωρ ὁ αὐτοκράτωρ Κωνσταντῖνος ὁ Πωγωνάτος
Ἡ ὑπάρχουσα ἐπιγραφή μᾶς λέγει ὅτι κτίτωρ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μολυβδοσκεπάστου εἶναι ὁ Αὐτοκράτωρ τοῦ Βυζαντίου Κωνσταντῖνος Δ’ ὁ Πωγωνάτος, ὁ ὁποῖος βασίλευσε ἀπὸ τὸ 668 ἕως τὸ 685. Ἐπομένως ἡ Ἱ. Μονή ἔχει 1300 περίπου χρόνια ἱστορίας.
Μαρτυρίες Ἱστορικῶν
Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν παράδοση ἔχουμε καὶ τὶς μαρτυρίες διαφόρων ἱστορικῶν, οἱ ὁποῖοιἔγραψαν μετὰ ἀπὸ ἔρευνα. Οἱ ἱστορικοὶ αὐτοὶ ἀναφέρουν ὅτι Κτίτωρ τῆς Ἱερᾶς ΜονῆςΜολυβδοσκεπάστου εἶναι ὁ Κωνσταντῖνος Δ’ ὁ Πωγωνατος.
Ὁ ἱστορικὸς Π. Ἀραβαντινὸς εἰς τὴν «Χρονογραφία Ἠπείρου» τόμος Β’ σελίδα 111,γράφει σχετικὰ μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μολυβδοσκεπάστου:
«Μολυβδοσκέπαστος. Ἀξιολογώτατον καὶ πολυκτῆμον Μοναστήριον τῆς Πωγωνιανῆς, κτίσμαΚωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου, διατηρούμενον εἰσέτι εἰς ἢν ἀνηγέρθη κατάστασιν».
Ὁ Ἱστορικὸς Λαμπρίδης εἰς τὰ «Hπειρωτικὰ Μελετήματα - Πωγωνησιακά» σελ. 10,γράφει διὰ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ καὶ τὴν Ἱερὰ Μονή:
«... Φαίνεται ὅτι Ἀρχιεπισκοπικὸς ἢν ὁ θρόνος οὗτος ἀπ ἄρχης, συνέστη δὲ ὑπὸ τοῦ Πωγωνότουἐν τῇ παρ’ αὐτοῦ ἱδρυθείση Σταυροπηγιακὴ Μονὴ παρὰ τὴν Διπαλίτσαν, ἐπεξέτεινε δὲ τὰ ὅριααὐτοῦ, Ἀνδρόνικος ὁ Γ’, ἀνακαινίσας καὶ τὴν Μονὴν Μολυβδοσκεπόστου».
Ὁ Γόγαρης, εἰς τὴν ἐφημερίδα «Φωνὴ Ἠπείρου», φύλλον 48 τῆς 13ης Αὐγούστου1893, γράφει:
«Ἡ Μονὴ Μολυβδοσκεπάστου ἐκτίσθη ὑπὸ Κωνσταντίνου Πωγωνάτου καὶ ἐν ᾗ, ὡς ἀναφέρεταιὑπὸ τῶν Ἱστορικῶν, ὑπάρχει ὁ τάφος τῆς ἡγεμονόπαιδος Κάλλιως, θυγατρὸς τοῦ τότε ἡγεμόνοςτοῦ Δελβίνου, ἥν ὀπαδός τις τοῦ ἀρνησιθρήσκου Ἰσαὴμ Καραμουράτης ἥρπασε καὶἐνυμφεύθη».
Προσωνυμία «Μολυβδοσκέπαστος»
Ὁ Γονιὸς γράφει εἰς τὴν ἐφημερίδα «Νεολόγος» τῆς Κωνσταντινουπόλεως, φύλλον 1831τοῦ ἔτους 1875, γιὰ τὴν ἴδρυση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀνομασία τὰ ἐξῆς:
«Ὁ εὐσεβὴς Αὐτοκράτωρ Κωνσταντῖνος Πωγωνάτος, ζήλῳ θείῳ ἐμφορούμενος, ἱδρύσατο ἐνΔιπαλίτσῃ, πρωτευούση ἐν ἐκείνῃ τῇ ἐποχῇ, Ἱερὰν Μονὴν μεγαλοπρεπεστάτην κατὰ τὴνΒυζαντινὴν ἀρχιτεκτονικήν, ἐπ’ ὀνόματί τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας ἡμῶν Θεοτόκου,ἐστεγασμένην διὰ μολύβδου. Ἐκ δὲ τῆς στέγης αὐτῆς ἔσχε καὶ τὸ ἐπώνυμονΜολυβδοσκέπαστος, ὡς καὶ πάλαι ἐπὶ τῆς εἰδωλολατρείας ὁ ναὸς τῆς Ἀθηνᾶς ἐν ΣπάρτῃΧαλκίοικος, ὡς ἐκ τοῦ χαλκοῦ ἱδρυμένος, ἔσωθεν δὲ καθωραϊσμένην βασιλικότατα· σώζεται δὲκαὶ νῦν, εἰς ἢν ἀνηγέρθη κατάστασιν πλὴν τοῦ μολύβδου, ὅστις ὑπεξηρέθη κατὰ καιρούς, ἕνεκατῶν δεινῶν καὶ χαλεπῶν ἐκεῖ περιστάσεων»
Λέγεται λοιπὸν ἡ Ἱερὰ Μονὴ Μολυβδοσκέπαστος, διότι ὁλόκληρος ἡ στέγη τοῦ ἹεροῦΝαοῦ ἦταν σκεπασμένη μὲ πλάκες μολυβιοῦ. Τὸ μολύβι κατὰ τὴν παράδοση τὸ πῆραν οἱΤοῦρκοι γιὰ νὰ τὸ κάνουν βόλια καὶ ἔμεινε ἔκτοτε ἡ ὀνομασία χωρὶς σήμερα νὰ εἶναισκεπασμένη μὲ μολύβι.

Ἀνακαινίσεις τῆς Ἱερᾶς Μονῆς
Ἡ ἐπιγραφή μᾶς λέγει εἰς τὴν συνέχεια ὅτι ἡ Ἱερὰ Μονὴ ἀνακαινίσθηκε γιὰ πρώτηφορὰ ἀπὸ τὸν Ἀνδρόνικο τὸν Κομνηνό, τὸν Μέγα Δούκα καὶ Παλαιολόγο καὶ γιὰ δεύτερη φορὰἀπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Πωγωνιανῆς τὸ ἔτος 1522. «Ἀνακαίνισαν καὶ ἔζωγραφισαν αὐτὸν οἱ τιμιώτατοι Μπωγωνιανῖται ἐν ἔτει Ζλ= 1522».
Ἡ Ἱερὰ Μονή Μολυβδοσκεπάστου, πανηγυρίζει στὶς 15 Αὐγούστου, Ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ἀπὸ τὸ ἀπόγευμα τῆς 14^ης Αυγούστου μέχρι καὶ τὸ ξημέρωμα τῆς 15^ης Αὐγούστου, τελεῖται Ἱερά Ἀγρυπνία, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης, στὴν ὁποία συμμετέχουν πλήθη πιστῶν ποὺ συρρέουν ἀπὸ διάφορα μέρη τῆς Ἑλλάδος ἀλλά καί τῆς Βορείου Ἠπείρου.

ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ
Ἀρχιμ. π. Θεόδωρος Διαμάντης
Ἱερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μολυβδοσκεπάστου
Τ.Κ.: 441 00 ΚΟΝΙΤΣΑ
Τηλ. 2655024175